นโยบายมุง่ เน้นเชิงวัตถุ และนโยบายมุง่ เน้นเชิงสัญลักษณ์ 5. 1 นโยบายมุง่ เน้นเชิงวัตถุ (material policies) เช่น นโยบายช่วยเหลือเกษตรกรทีป่ ระสบอุทกภัย นโยบายการปรับปรุงชุมชนแออัด 5. 2 นโยบายมุง่ เน้นเชิงสัญลักษณ์ (symbolic policies) เช่น นโยบายรณรงค์รกั ษาสิง่ แวดล้อม นโยบายส่งเสริมเอกลักษณ์ไทย 21 6. นโยบายมุง่ เน้นลักษณะเสรีนิยม และนโยบายมุง่ เน้นลักษณะอนุรกั ษ์ นิยม 6. 1 นโยบายมุง่ เน้นลักษณะเสรีนิยม (liberal policies) เช่น นโยบายการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ นโยบายการกระจายอานาจการปกครองสูอ่ งค์กร ปกครองส่วนท้องถิน่ 6. 2 นโยบายมุง่ เน้นลักษณะอนุรกั ษ์นิยม (conservative policies) 22 7. นโยบายมุง่ เน้นลักษณะสินค้าสาธารณะและนโยบายมุง่ เน้นลักษณะ สินค้าเอกชน 7. 1 นโยบายมุง่ เน้นลักษณะสินค้าสาธารณะ (policies involving public goods) 7. 2 นโยบายมุง่ เน้นลักษณะสินค้าเอกชน (policies involving private goods) 23
นโยบายพืน้ ฐาน (basic policy) 2. นโยบายการบริหาร (executive policy) 3. นโยบายการดาเนินการ (administrative policy) (4) นโยบายว่าด้วยวิธกี ารทางาน (technical policy) 7 1. นโยบายมุง่ เน้นขอบเขตเฉพาะด้าน และนโยบายมุง่ เน้นสถาบันทีก่ าหนด นโยบาย 1. 1 นโยบายมุง่ เน้นขอบเขตเฉพาะด้าน (sectoral policies) เช่น นโยบายด้านการเมือง นโยบายด้านการบริหาร นโยบาย ด้านเศรษฐกิจ (1) ความครอบคลุมของนโยบาย (2) ความชัดเจนของนโยบาย (3) การแสดงเจตจานงเพือ่ นาไปสูก่ ารปฏิบตั ิ (4) มีองค์การทีร่ บั ผิดชอบในการนานโยบายไปปฏิบตั โิ ดยตรง 8 คาแถลงนโยบายโดยนายกรัฐมนตรีอภิสิทธ์ ิ เวชชาชีวะ 1. นโยบายเร่งด่วนทีจ่ ะเริม่ ดาเนินการในปีแรก 1. 1 การสร้างความเชื่อมันและกระตุ ่ น้ เศรษฐกิจมนภาพรวมเพื่อให้ เกิดความเชื่อมันแก่ ่ ภาคประชาชนและเอกชนในการลงทุนและการ บริโภค 1. 1. 1 เสริมสร้างความสมานฉันท์และความสามัคคีของคน ในชาติให้เกิดขึน้ โดยเร็ว 1. 2 จัดให้มสี านักงานบริหารราชการจังหวัดชายแดน ภาคใต้เป็ นองค์กรถาวร 1. 3 ปฏิรปู การเมือง 9 3. นโยบายสังคมและคุณภาพชีวติ 3. 1 นโยบายการศึกษา 3. 1 ปฏิรปู การศึกษาทัง้ ระบบ 3. 2 ส่งเสริมให้ภาคเอกชนมีสว่ นร่วมในการพัฒนา การศึกษาทัง้ ระบบ 3.
นโยบายมุ่งเน้นลักษณะสินค้าสาธารณะ และนโยบายมุ่งเน้นลักษณะสินค้าเอกชน คือการกำหนดสินค้าที่ไม่สามารถแยกกลุ่มผู้รับผลประโยชน์ออกจากนโยบายได้เมื่อรัฐจัดสรรสินค้านั้นแล้วประโยชน์จะตกอยู่กับประชาชนทุกคนไม่จำกัดบุคคล กลุ่ม เช่น นโยบาย ป้องกันประเทศ นโยบายควบคุมจราจร นโยบายมุ่งเน้นลักษณะสินค้าเอกชน สินค้าเอกชนสามารถแยกกลุ่มผู้รับผลประโยชน์ออกเป็นหน่วยย่อยๆ ได้และสามารถเก็บค่าใช้จ่ายอันเนื่องจากผุ้ได้รับผลประโยชน์ได้โดยตรง เช่น การเก็บขยะของเทศบาล การไปรษณีย์โทรเลข
นโยบายมุ่งเน้นการควบคุมโดยรัฐและนโยบายมุ่งเน้นการควบคุมตนเอง · นโยบาย มุ่งเน้นการควบคุมโดยรัฐ ลักษณะโนโยบายประเภทนี้มุ่งเน้นกำหนดข้อจำกัดเกี่ยวกับพฤติกรรมของปัจเจก บุคคลซึ่งเป็นการลดเสรีภาพหรือการใช้ดุลยพินิจที่จะกระทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดของ ผู้ถูกควบคุม เช่น นโยบายควบคุมอาวุธปืน วัตถุระเบิด นโยบายควบคุมการพนัน นโยบายลดอุบัติเหตุจากการขี่รถจักรยานยนต์ · นโยบาย มุ่งเน้นการควบคุมกำกับตนเอง ลักษณะมีลักษณะคล้ายคลึงกับนโยบายเน้นการควบคุมโดยรัฐ แต่แตกต่างกันคือ มีลักษณะของการส่งเสริมการป้องกันผลประโยชน์และความรับผิดชอบของกลุ่มตน เช่น พรบ. วิชาชีพเภสัชกรรม พ. ศ. 2537 พรบ. ทนายความ พ. 2528 4. นโยบายมุ่งเน้นการกระจายผลประโยชน์ และนโยบายมุ่งเน้นการกระจายความเป็นธรรม ·นโยบาย มุ่งเน้นการกระจายผลประโยชน์ การจำแนกโดยการใช้เกณฑ์การรับผลประโยชน์จากนโยบายของรัฐ เป็นนโยบายเกี่ยวกับการจัดสรรบริการหรือผลประโยชน์ให้กับประชาชน บางส่วนอย่างเฉพาะเจาะจง ซึ่งผู้รับผลประโยชน์อาจจะเป็น ปัจเจกบุคคล กลุ่มคน องค์การ เช่น นโยบายการแก้ปัญหาธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ · นโยบายมุ่งเน้นการกระจายความเป็นธรรม เป็น ความพยายามของรัฐที่จะจัดสรรความมั่นคง รายได้ ทรัพย์สินและสิทธิต่าง ๆให้แก่ประชาชนอย่างเป็นธรรม เช่น นโยบายพื้นฐานไม่ต่ำกว่า 12 ปี นโยบายการจัดตั้งธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ 5.
นโยบายมุง่ เน้นการควบคุมกากับโดยรัฐ และนโยบายมุง่ เน้นการ ควบคุมกากับตนเอง 3. 1 นโยบายมุง่ เน้นการควบคุมกากับโดยรัฐ (regulatory policies) เช่น นโยบายควบคุมอาวุธปืน ตามพระราชบัญญัตอิ าวุธปืน เครือ่ ง กระสุนปืน วัตถุระเบิด และสิง่ เทียมอาวุธปืน พ. 2490 นโยบายควบคุมการพนัน ตามพระราชบัญญัตกิ ารพนัน พ. ๒๔๗๘ นโยบายลดความรุนแรงจากอุบตั เิ หตุการขับขีร่ ถจักรยานยนต์ 17 3. 2 นโยบายมุง่ เน้นการควบคุมกากับตนเอง (self-regulatory policies) เช่น พระราชบัญญัตวิ ชิ าชีพเภสัชกรรม พ. 2537 พระราชบัญญัตทิ นายความ พ. 2528 18 4. นโยบายมุง่ เน้นการกระจายผลประโยชน์ และนโยบายมุง่ เน้นการ กระจายความเป็ นธรรม 4. 1 นโยบายมุง่ เน้นการกระจายผลประโยชน์ (distributive policies) เป็ นนโยบายทีเ่ กีย่ วข้องกับการอุดหนุนแก่กลุ่มที่ ได้เปรียบอยูแ่ ล้วในสังคม มีลกั ษณะของการนาเงินของรัฐบาลไป ช่วยเหลือประชาชนบางกลุ่ม(directed at aiding the disadvantaged) เช่น นโยบายการแก้ไขปญั หาการผลิตทางการเกษตร 19 4. 2 นโยบายมุง่ เน้นการกระจายความเป็ นธรรม (redistributive policies) เป็ นความพยายามทีจ่ ะจัดสรรความมังคั ่ ง่ รายได้ และสิทธิ ต่างๆ ให้ประชาชนอย่างเป็ นธรรม โดยทัวไปประชาชนที ไ่ ด้รบั ประโยชน์จากนโยบายนี้คอื คนทีเ่ สียเปรียบในสังคม (the เช่น นโยบายเรียนฟรี 15 ปี นโยบายกองทุนเงินกูย้ มื เพือ่ การศึกษา นโยบายการจัดตัง้ ธนาคารเพือ่ ให้สนิ เชื่อแก่เกษตรกรและ สหกรณ์การเกษตร 20 5.
3 พัฒนาครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา เพือ่ ให้ได้ครูดี ครูเก่ง มีคุณธรรม 3. 4 จัดให้ทุกคนมีโอกาสได้รบั การศึกษาฟรี 15 ปี 10 1. 2 นโยบายมุง่ เน้นสถาบันทีก่ าหนดนโยบาย (institutional policies) 1. สถาบันนิตบิ ญ ั ญัติ (1) เป็ นนโยบายทีม่ ผี ลบังคับใช้โดยนิตนิ ยั (2) การละเมิดกฎหมายเป็ นความผิด (3) มีความมันคงถาวร (4) ผลการพิจารณา พ. ร. บ. ของสถาบันนิตบิ ญ ั ญัตอิ าจ ส่งผลกระทบต่อความอยูร่ อดของรัฐบาล 11 2. สถาบันบริหาร นโยบายของสถาบันบริหาร อาทิ มติ คณะรัฐมนตรี กฎกระทรวง 3. สถาบันตุลาการ นโยบายของสถาบันตุลาการ ได้แก่ คา พิพากษาของศาลฎีกา 12 2. นโยบายมุง่ เน้นเนื้อหาสาระ และนโยบายมุง่ เน้นขัน้ ตอนการปฏิบตั ิ 2. 1นโยบายมุง่ เน้นเนื้อหาสาระ (substantive policies) เช่น นโยบายการสร้างรถไฟฟ้า และรถไฟฟ้าใต้ดนิ ใน กทม. นโยบาย การสร้างเขือ่ น 13 2. 2 นโยบายมุง่ เน้นขัน้ ตอนปฏิบตั ิ (procedural policies) เช่น นโยบาย ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิง่ แวดล้อม พระราชบัญญัตสิ ง่ เสริมและรักษาคุณภาพสิง่ แวดล้อมแห่งชาติ พ. ศ. 2535 ได้กาหนดให้โครงการของส่วนราชการ หรือรัฐวิสาหกิจ ซึ่ง เป็ นผูร้ บั ผิดชอบโครงการทีเ่ ข้าข่ายต้องจัดทารายงานการวิเคราะห์ ผลกระทบสิง่ แวดล้อม (EIA) มีขนั ้ ตอนดังนี้ 14 15 16 3.